پژواکی از سنگ نوشته های داریوش بزرگ در «اخبار البُلدان» ابن فَقیه هَمَدانی

Authors

شهرام جلیلیان

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز

abstract

ابوعبدالله احمد بن محمّد بن اسحاق به ابراهیم هَمَدانی ـ ابن فَقیه هَمَدانی، جغرافیدان ایرانی (نزدیک به: 255-330ﻫ. ق.) در کتاب ارزشمند خود «اخبار البُلدان» که احتمالاً در 290ﻫ. ق./ 903م. نوشته شده است، ترجمۀ متن دو سنگ نوشته در دامنۀ کوه الوند همدان (= سنگ نوشته های گنج نامه) را آورده است. با وجود این، ترجمۀ او کوچک ترین همانندی ای با متن سنگ نوشته های داریوش بزرگ و خشایارشا در دامنۀ کوه الوند ندارد و آشکارا پژواکی از محتوای سنگ نوشتۀ داریوش بزرگ در کوه بیستون و سنگ نوشتۀ آرامگاه او در نقش رستم پارس است. هدفِ این پژوهش پاسخ به این پرسش است که چرا هنوز در سدۀ سوم ﻫجری قمری از بین همۀ سنگ نوشته های هخامنشیان، تنها بازتابی از دو سنگ نوشته بیستون و آرامگاه داریوش بزرگ در خاطرۀ مردم همدان وجود داشته است و ابن فَقیه هَمَدانی پژواکی از سنگ نوشته های بیستون و نقش رستم داریوش بزرگ را به عنوان ترجمۀ سنگ نوشته های کوه الوند آورده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پژواکی از سنگ‌نوشته‌های داریوش بزرگ در «اخبار البُلدان» ابن‌فَقیه هَمَدانی

ابوعبدالله احمد بن محمّد بن اسحاق به ابراهیم هَمَدانی ـ ابن‌فَقیه هَمَدانی، جغرافیدان ایرانی (نزدیک به: 255-330ﻫ. ق.) در کتاب ارزشمند خود «اخبار البُلدان» که احتمالاً در 290ﻫ. ق./ 903م. نوشته شده است، ترجمۀ متن دو سنگ‌نوشته در دامنۀ کوه الوند همدان (= سنگ‌نوشته‌های گنج‌نامه) را آورده است. با وجود این، ترجمۀ او کوچک‌ترین همانندی‌ای با متن سنگ‌نوشته‌های داریوش بزرگ و خشایارشا در دامنۀ کوه الوند ندارد و آ...

full text

عجایب نگاری ابن فقیه در کتاب البلدان

ابن خرداذبه (ح. 272 هـ . ق) و ابن رسته (290 هـ . ق) پیش از ابن فقیه به عجایب نگاری به عنوان یکی از گونه های جغرافیانگاری وصفی در جهان اسلام توجه کردند اما ابن فقیه در البلدان،علاوه بر توجه به اطلاعات تاریخی و جغرافیایی، برای اولین بار در سطحی وسیع به عجایب نگاری پرداخت. پژوهش حاضر می­کوشد با روشن ساختن مواد گوناگون عجایب نگاری، تقسیم بندی انواع عجایب، شیوه معرفی عجایب در البلدانو بررسی منابع اب...

full text

علل گزینش محل کتیبه ی بیستون از سوی داریوش بزرگ

چکیده: پس از آن‌که حکومت هخامنشی به دستان داریوش سپرده شد، مدعیان حکومت در گوشه و کنار مرزهای هخامنشی سربه شورش نهاده و داریوش را با مشکلات عدیده‌ای روبرو ساختند. دو سال اول حکومت داریوش به برقراری نظم و امنیت و دفع آشوب در سراسر مرزها گذشت. پس از پیروزی‌های ۵۲۱-۵۲۲ ق.م. داریوش تصمیم گرفت شرح جلوس خود برتخت سلطنت و فتوحات خود را ثبت کند. او به این منظور صخره بیستون را بر‌گزید. دشت کرمانشاه در پ...

full text

سنگ نوشته های کهن قرآنی در توران پشت، بازنمودی از فرهنگ تصوف

چکیده توران‌پشت نام ناحیه‌ای است کهن که امروزه بر اساس تقسیمات کشوری از توابع شهرستان تفتِ استان یزد به شمار می‌رود. از جمله آثار تاریخی توران‌پشت باید سنگ‌نوشته‌هایی را نام برد که در کنار جاده مال‌رو، در نزدیکی روستای دره‌گازه قرار گرفته‌اند. با بازخوانی متن این سنگ‌نوشته‌ها آشکار گردید که قدمت کهن‌ترین آن‌ها به نیمه‌ی اول سدۀ 3ق باز می‌‌گردد. بررسی خطوط ا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های تاریخی اسلام و ایران

جلد ۱۰، شماره ۱۸، صفحات ۲۱-۳۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023